تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه

تنظیم ترموستات دیگ موتورخانه

در سیستم های حرارت مرکزی برای تنظیم و کنترل درجه حرارت و دمای آب، استفاده از ترموستات موتور خانه به عنوان یکی از بهترین و مؤثرترین روش ها برای اعمال کنترل و مدیریت دما و حرارت مطرح می باشد.

چرا که اگر این ترموستات وجود نداشته باشد، آب گرم مصرفی سرد شده و باعث می شود هم آسایش ساکنین خدشه دار شود و هم مبلغ قبض های انرژی چندین برابر شوند.

بنابراین برای این که بتوان دمای دیگ و پمپ سیستم موتورخانه را تنظیم نمود و ایجاد خسارات سنگین بر روی شوفاژخانه جلوگیری کرد، لازم است که از ترموستات استفاده شود.

به همین منظور ما در این مطلب درباره انواع ترموستات که شامل ترموستات جداری، ترموستات دیگ و ترموستات حد می باشند، صحبت خواهیم کرد.

چنانچه تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید به شما قول می دهیم که به اطلاعات کاملی در خصوص ترموستات ها و تنظیم درجه دیگ و پمپ موتورخانه توسط آن ها و دیگر نکات تکمیلی که در این خصوص به آن ها نیاز دارید، دست پیدا کنید.

تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه، نقش کنترل دما و تنظیم آنها را دارند و در نوع های مختلفی می باشند. یکی از پارامترهای مهم پمپ، میزان اختلاف دمایی است که پمپ تا هنگام برآورد این اختلاف درجه حرارت، در حال کار کردن است. این اختلاف درجه حرارت ما بین دو دمای آب گرم چرخشی (آب دیگ) و دمای آب گرم مصرفی (آب منبع) است.

تنظیم ترموستات دیگ و پمپ موتورخانه
باید اختلافی با یکدیگر داشته باشند تا سیستم به درستی کار کند، اختلاف ۱۰ الی ۱۵ درجه مناسب می باشد. ترموستات، دستگاه حسگر دماست که فرمان قطع در دمای معینی که روی آن تنظیم شده است را می دهد.

انواع ترموستات های موجود در بازار
دیجیتال (کنترل دما به صورت دستی با نمایشگر)
آنالوگ (کنترل دما به صورت دستی)
هوشمند (کنترل دما به صورت دوره زمانی)
بی سیم (کنترل از راه دور مانند گوشی همراه)
بیشترین استفاده ترموستات در موتورخانه:
ترموستات جداری
ترموستات مستغرق
ترموستات دیگ یا (آکوستات مستغرق)
این ترموستات که به آن «آکوستات مستغرق» نیز گفته می شود، جهت تنظیم درجه حرارت مایعات طراحی شده است و در تاسیسات حرارت مرکزی و موتورخانه از آن برای فرمان دادن به مشعل های گازی و گازوئیلی به منظور تنظیم درجه حرارت آب دیگ استفاده می شود.

مثلا اگر دکمه ترموستات را روی ۶۰ درجه بگذاریم مشعل شروع به کار می کند و آب درون دیگ را گرم می‌نماید، هنگامی که دمای آب به ۶۰ درجه رسید ترموستات دستور خاموش شدن را به مشعل می‌دهد. با مصرف شدن دمای آب در رادیاتورها و منابع دوجداره، ترموستات مجددا به مشعل دستور روشن شدن و گرم کردن آب راتا دمای ۶۰ درجه میدهد.

ترموستات جداری یا (آکوستات جداری)
حس کننده اولیه در این نوع ترموستات از نوع بی‌متال است و معمولا آن را روی جدار لوله برگشت موتورخانه (با فنر و یا سیم) محکم می‌بندند. قبل از نصب، باید بر روی لوله سنباده زد (تا صاف و تمیز شود) و سپس، بر روی آن خمیر مخصوص مالید تا ترموستات روی آن نصب گردد.
در سیستم حرارت مرکزی و موتورخانه، ترموستات جهت فرمان دادن به پمپ سیرکولاسیون نصب و معمولا ۱۰ درجه سانتی گراد کمتر از ترموستات دیگ تنظیم می شود. چنانچه میزان دمای تنظیم ترموستات جداری از ترموستات دیگ کمتر باشد، ترموستات فرمان قطع پمپ موتورخانه را زودتر از موعد مقرر صادر می‌کند.

ترموستات حد یا (آکوستات حد)
وجود یک وسیله کنترل (آکوستات دیگ) در سیستم حرارت مرکزی موتورخانه، بهره برداری مطمئن و ایمنی سیستم را تضمین نمی‌کند. زیرا گاهی، سیستم مکانیکی آکوستات دیگ موتورخانه که در طول شبانه روز چندین بار مدار را قطع و وصل می‌کند، خراب شده و کارایی خود را از دست می دهد.
در چنین حالتی، با افزایش درجه حرارت آب در دیگ، مشعل خاموش نشده و به تبع آن با جوش آمدن آب در داخل دیگ خساراتی تحمیل می شود. برای جلوگیری از این اتفاق، ترموستات دیگری به نام “ترموستات حد” بر روی دیگ نصب شده و به صورت سری با ترموستات دیگ در مدار قرار داده می‌شود. درجه تنظیم ترموستات حد چند درجه از درجه حرارت ترموستات دیگ بیشتر است.

دمای مناسب دیگ موتورخانه در تابستان و زمستان چقدر است؟
شاید با وجود تمام توضیحات داده شده هنوز هم برای شما سوال باشد که دمای مناسب دیگ موتورخانه در تابستان و زمستان چقدر باید باشد؟

اگر به دنبال جواب این سوال هستید، از شما دعوت می کنیم در کلیپ زیر به توضیحات کارشناس تاسیساتی آقای اسماعیلی گوش دهید.

نکات تکمیلی در خصوص حسگرها و تنظیم دمای موتورخانه
دمای آب گرم مصرفی که از شیر خارج می شود نباید به حدی بالا باشد که حس سوختگی در مصرف کننده ایجاد کند (معمولا دمای 40 الی 50 درجه سانتی گراد پیشنهاد می شود). در بسیاری از موتورخانه ساختمان های مسکونی این کنترل دما از طریق نصب ترموستات بر روی پمپ سیرکوله آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی انجام می شود که اصولی نیست.
دلیل این موضوع این است که این کار:

اولا باعث کاهش عمر مفید پمپ و افزایش ساعات کارکرد مشعل و در نتیجه افزایش مصرف سوخت می شود،
ثانیا در ایام سرد سال که پمپ سیرکوله اصلی شوفاژ در مدار قرار می گیرد، قابل استفاده نمی باشد
و ثالثا اینکه سیستم قید شده، کنترل دقیقی بر درجه حرارت آب گرم مصرفی ندارد.
بنابراین توصیه می شود در صورت استفاده از این سیستم کنترلی در موتورخانه خود، در اولین فرصت با حضور کارشناس فنی اقدام به جایگزین کردن آن با شیر سه راهه کنترلی که روی ورودی آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی نصب می شود، نمایید.

پمپ موتورخانه
درصورتی که میزان تنظیم با ترموستات دیگر از 10 درجه کمتر تفاوت داشته باشد، مدت زمان قرارگیری پمپ سیرکولاسیون در مدار افزایش خواهد یافت. البته این موضوع با توجه به معایبی که داشته نظیر مصرف زياد برق، توليد صدای ناخوشايند و فرسودگی زودرس به هیچ عنوان توصیه نخواهد شد.

از طرفی در صورت برابری و یا بیشتر بودن میزان تنظیم ترموستات جداری با تنظیم درجه دیگ و پمپ موتورخانه، پمپ سیرکولاسیون به صورت یکسره روشن می باشد که این موضوع به هیچ عنوان مطلوب نخواهد بود.

ترموستات ديگ
طراحی این نوع از ترموستات ها که به آکوستات مستغرق نیز معروف هستند به منظور تنظیم درجه حرارت مایعات انجام شده و جهت فرمان دادن به مشعل هاي گازوئيلي و گازي به منظور تنظيم درجه حرارت آب ديگ در تاسيسات حرارت مرکزي و موتورخانه کاربرد خواهند داشت.

چگونه باید عملیات هواگیری پمپ آب خانگی انجام شود؟

در ابتدا مقداری آب آماده کنید

یکی از ملزومات در نحوه هوا گیری پمپ آب خانگی خود آب است. اول دقت کنید برای هواگیری پمپ آب خانگی باید چه ارتفاعی از پمپ را هواگیری کنید. یعنی اینکه چه مقدار آب برای هواگیری نیاز دارید.

اگر از مخزن آب در مجاورت پمپ آبی باید عملیات هواگیری انجام گیرد. با دقت به اینکه مسیر کوتاه‌تر است شاید تنها یک پارچ آب هم کافی باشد و اگر پمپ آب شما در مسیر یک چاه قرار دارد بهتر است از یک شیلنگ برای تامین آب استفاده کنید.

برق پمپ را قطع کنید و فشار لوله‌ها را کاهش دهید.

برای انجام عملیات نحوه هواگیری پمپ آب خانگی ابتدا برق پمپ را قطع می‌کنید. به دلیل اتومات بودن برخی از پمپ‌ها به ناگهان پمپ شروع به فعالیت نکند و قطع برق باعث کاهش فشار لوله‌ها میشود.

از یک نفر بخواهید یک شیر آب را باز کند تا آب لوله‌های ساختمان خالی شود. اگر این کار را انجام ندهید در زمانی‌که قصد پر کردن لوله را دارید تا هوا تخلیه شود احتمال دارد آب با فشار خارج شود و وارد مسیر برق پمپ شود و یا خود شما خیس شوید.

نکات کاربردی در رابطه با تنظیم درجه دیگ و پمپ موتورخانه
دمای آب گرم مصرفی خارج شده از شیر نباید آن قدر افزایش یافته که موجب سوختن فرد مصرف کننده شود (به طور معمول بهترین دما بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی گراد می باشد). در اکثر موتورخانه های موجود در ساختمان های مسکونی بر روی پمپ سیرکوله آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی، یک ترموستات نصب شده تا به وسیله آن دما کنترل شود که البته این کار توصیه نخواهد شد.
دلایل نامناسب بودن این کار به شرح زیر می باشد:

این کار عمر مفید پمپ را را کاهش داده و نیز سبب افزایش عملکرد مشعل شده که این موضوع منجر به افزایش مصرف سوخت نیز خواهد شد.
امکان استفاده از این سیستم در روزهای سرد سال که پمپ سیرکوله اصلی شوفاژ در مدار قرار گرفته وجود نخواهد داشت.
به کارگیری این سیستم مانع از آن شده که بر روی درجه حرارت آب گرم مصرفی به طور دقیق کنترل داشت.
از این رو پیشنهاد می شود در صورتی که در موتورخانه خود از این سیستم کنترلی استفاده نموده حتما در اسرع وقت به کمک یک کارشناس فنی آن را با یک شیر سه راهه کنترلی که روی ورودی آب شوفاژ منبع تولید آب گرم مصرفی نصب شده جایگزین کنید.

عملکرد پمپ های سیرکوله سیستم شوفاژ بایستی به صورت مداوم بوده و این پمپ ها نیاز به روغن کاری مرتب خواهند داشت، چرا که هر چه یک پمپ تعداد دفعات کمتری خاموش و روشن شده بیشتر عمر خواهد نمود. از این رو برای پمپ سیرکوله شوفاژ بهتر بوده از ترموستات استفاده نشود.
چنانچه ناچار به استفاده از ترموستات بوده نیز بهتر است همواره درجه حرارت آن مساوی و یا بیشتر از درجه حرارت تنظیم ترموستات دیگ تنظیم گردد.

از این طریق پمپ سیرکوله هم به صورت مرتب کار کرده و دوام بیشتری داشته و هم این که موجب کاهش زمان کاری مشعل دیگ و نیز مقدار گاز مصرفی خواهد شد.

استفاده از ترموستات جداری در نصب موتوخانه شوفاژ پیشنهاد نمی گردد. در صورت عملکرد این ترموستات، انتقال گرما دچار مشکل شده و پس از مدتی شوک های وارده از سوی آن به پمپ، سبب سوختن سیم پیچ موتور و یا شکستن کوپلینگ آن خواهد شد.
از این رو به طور معمول شوفاژکارها درجه حرارتی این ترموستات ها را کمی بیشتر از درجه تعیین شده توسط ترموستات روی دیگ تنظیم می کنند که البته این موضوع به طور کاملا سبب توقف کار ترموستات شده و در واقع ترموستات هیچ فایده ای ندارد.

توضیحات: هر موتور الکتریکی در زمان روشن شدن به جریان زیادی نیاز داشته و جریان مورد استفاده او با رسیدن به دور حداکثر خود کاهش می یابد. در صورت کار کردن پمپ سیرکولاتور به صورت مداوم هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد، اما در صورت خاموش و روشن شدن زیاد آن توسط ترموستات جاری، بر اثر شوک های الکتریکی وارده، عمر آن کاهش یافته و به طبع زودتر خواهد سوخت.

از سوی دیگر در صورت خاموش شدن پمپ سیرکولاتور به وسیله ترموستات جداری، آب در گردش نبوده و در نتیجه ترموستات جداری متوجه کاهش دمای محیط نخواهد شد و از آن جایی که محیط موتورخانه گرم بوده ترموستات هیچ عملکردی از خود نشان نداده و پمپ در وضعیت خاموش خواهد ماند.

از این رو نه تنها ترموستات جداری فائده ای به همراه نداشته بلکه در بیشتر اوقات فرآیند انتقال گرما را نیز دچار اختلال خواهد نمود و پمپ سیرکولاتور عمر کمتری خواهد داشت.

مرحله دوم هواگیری پمپ آب خانگی

در مرحله بعد باید درب پرایم را محکم بسته و والو خروجی آب را باز کنید و برق پمپ را اتصال دهید. در این حالت باید بلافاصله فشار گیج پمپ آب خانگی بالا بیاید و یک صعود خوب را از روی صفر نشان دهد.

پمپ این بار باید صدای آرام و نرم تری روشن می‌شود داشته و پمپ آب خانگی باید مکش خوبی داشته باشد. و فشار آب در لوله‌ها باید خوب باشد. دقت کنید که احتمال خالی کردن هوا باز هم از طریقه شیرهای ساختمان وجود دارد که این موضوع خیلی زود به اتمام خواهد رسید.

نکته : حتی در صورتی‌که پمپ کار خود را به خوبی انجام داد یکبار دیگر عملیات هواگیری پمپ آب خانگی انجام شود تا اطمینان داشته باشید که مشکل به طور کامل مرتفع شده است.

توجه داشته باشید

اگر هواگیری را دوبار انجام دادید و باز هم مشکل هوا گرفتن پمپ آب خانگی را داشتید باید علت هواگیری را در جای دیگر مورد بررسی قرار دهید.زیرا ممکن است مشکل از خرابی و یا ترک در پمپ، لوله‌ها و یا هر کجای دیگر باشد.

تخلیه آب اولیه لوله‌ها و آب‌گیری

پس از اینکه فرآیند نحوه هوا گیری پمپ آب خانگی انجام شد. باید شیر ورودی آب باز شود و پمپ در جریان قرار بگیرد.

تذکر مهم: به هیچ عنوان نباید آب اولیه خروجی از لوله‌ها را استفاده کنید.باید تا چند لحظه آب از لوله‌ها خارج شود تا هرگونه هوا و یا میکروبی که وارد سیستم آبرسانی شده از بین برود همیشه در کنار پمپ خود همیشه یک گالن آب ذخیره برای روزهای مورد نیاز برای هواگیری پمپ آب خانگی قرار دهید.

جمع بندی

حال که با اهمیت تنظیم درجه دیگ و پمپ موتورخانه آشنا شدید، نوبت به آن رسیده است که مجموعه ای که می تواند این خدمات را به بهترین شکل ممکن برای شما انجام دهد را به شما معرفی کنیم.

اما قبل از آن بد نیست که خلاصه ای از مهم ترین نکات این مطلب را مطالعه نمایید:

• ترموستات جداری در سیستم حرارت مرکزی و شوفاژخانه به منظور فرمان دادن به پمپ سیرکوله نصب می شود و معمولاً دمای آن 10 درجه سانتی گراد کمتر از ترموستات دیگ تنظیم می شود.
• ترموستات دیگ یا آکوستات مستغرق برای تنظیم درجه حرارت مایعات طراحی شده است و در موتورخانه از آن به منظور فرمان به مشعل گازوئیلی و گازی برای تنظیم درجه حرارت آب دیگ استفاده می شود.
• به جای استفاده جداگانه از یک آکوستات دیگ و یک آکوستات حد می توان یک دستگاه ترموستات دوتایی به کار برد.
• اگر برای پمپ سیرکوله شوفاژ، ترموستات نصب شده است می توانیم درجه حرارت تنظیم آن را مساوی یا بیشتر از درجه حرارت تنظیم ترموستات دیگ قرار دهید تا بطور پمپ بطور مداوم کار کند.

پر واضح است اگر تنظیم درجه دیگ و پمپ موتورخانه توسط افراد مبتدی صورت بگیرد، می تواند به موتورخانه شما آسیب وارد کند.

بنابراین مجموعه تاسیسات 24 ساعته با سال ها تحربه در زمینه تاسیسات ساختمان از جمله موتورخانه، آماده ارائه خدمات با کیفیت به مشتریان عزیز می باشد.

اگر بخواهیم به مزیت های این مجموعه اشاره کنیم باید موارد زیر را مطرح نماییم:

* ضمانت جبران خدمات به صورت رایگان در عدم رضایت مشتری از کار ارائه شده

* به کارگیری نیروهایی مجرب و کاربلد در حوزه تاسیسات ساختمان

* عدم دریافت هزینه از مشتری بابت ایاب و ذهاب مجری به محل پروژه

* رعایت ظرافت در کار و تمیز نمودن محل پروژه پس از اتمام کار